सिंगापुरमा फेरी सत्तारुढ दलकाे बहुमत, प्रतिपक्षीदलकाे पनि उदय

काठमाडौं । कोराना महामारीकै बीच शुक्रबार (जुलाई १०) सिंगापुरमा १४ औं संसदीय निर्वाचन सम्पन्न भएको छ । निर्वाचनमा सत्तारुढ पिपुल्स एक्सन पार्टी (पाप) ले फेरि बहुमत ल्याएको छ । यो पार्टी सन् १९५९ यता निरन्तर सिंगापुरको सत्तामा रहँदै आएको छ ।

पाप आधुुनिक सिंगापुरका संस्थापक लि क्वान युले स्थापना गरेको पार्टी हो । यसको नेतृत्व अहिले लि क्वान युका छोरा तथा प्रधानमन्त्री लि स्याङ लुङ्गले गर्दछन् । सिंगापुरको इतिहासमा पहिलोपटक प्रमुख प्रतिपक्षी दल बकर्स पार्टीले १० प्रतिशत मत कटाएको छ ।

यो निर्वाचनमा ११ वटा पार्टीले भाग लिएका थिए । तर दुईवटा पार्टीले मात्र सीट हासिल गर्न सकेका छन् । कुुल ९३ सिटमध्ये सत्तारुढ दल पापले ८३ सिट जितेको छ भने विपक्षी वकर्स पार्टीले १० सीट जितेको छ ।

पहिलोे पटक प्रमुख प्रतिपक्षी दलको मान्यता पाएको बकर्स पार्टी भने धेरै पुरानो पार्टी हो । यो पार्टीको गठन सन् १९५७ मा भएको थियो । उल्लेखनीय निर्वाचन परिणाम प्राप्त नगरे पनि यो पार्टी निरन्तर क्रियाशील रहँदै आएको थियो । यसका नेता अहिले भारतीय मूलका अधिवक्ता प्रितम सिंह छन । उनले सन् २०११ यता निरन्तर संसदको चुनाव जित्दै आइरहेका छन् ।

यसपटकको निर्वाचनमा सत्तारुढ दल पापको भोट गत निर्वाचनमा भन्दा करिब ८ प्रतिशतले घटेको छ । यसलाई प्रधानमन्त्री लिले स्वभाविक भनेको छन् । उनको विचारमा सिंगापुरको नयाँ पुस्ता फरकफरक राजनीतिक दलहरुको अस्तित्व होस् र संसदमा धेरै खाले विचारहरु उपस्थिति हुन भन्ने चाहन्छ । तसर्थ धेरैवटा दलमा भोट विभाजन भएको हुँदा पापको भोट घटेको हो ।

यसपटकको निर्वाचनमा सिट जित्न नसकेका दलहहरुले पनि उल्लेखनीय भोट पाएका छन् ।

प्रतिपक्षी नेता प्रितम सिंहले जनमतको सम्मान गर्ने बताएका छन् । उनले भने, ‘निर्वाचन परिणमलेम म धेरै खुशी छु, न निरुत्साहित । लामो संघर्षपछि हामीले सिंगापुरी जनताको माया पाउन थालेका छौं । हामीले अझै धेरै गर्नुछ ।’

प्रधानमन्त्री लिले आफ्नो पार्टीले पाएकोे जनमतलाई ‘धेरै बलिया हैन, तर राम्रो जनमत’ भनेका छन् । लिले स्वतन्त्र सिंगापुरको इतिहासमा ‘विपक्षी दलको पहिलो नेता’ भन्दै प्रितम सिंहको नाम लिएका थिए ।

सिंंगापुर विश्वविद्यालयका राजनीतिशास्त्री चोङ जा इङले भने, ‘भोट यसरी घट्न थाल्नु पापका लागि चिन्ताको बिषय हो । यद्यपि पापसँग अझै दुईतिहाई बहुमत छ तर पापको सिंगापुरमा जुन प्रकारको इतिहास, स्थान र भूमिका छ, त्यसको तुलनामा योे निर्वाचन परिणाम एकप्रकारको हार नै हो ।’

प्रतिपक्षको साथमा प्रधानमन्त्रीका भाइ

निर्वाचनको मुखमा सिंगापुरका प्रधानमन्त्रीका भाइ लि हसिएन याङले आफ्नो दाईको साथ छाडेका थिए ।

याङले आफूले विपक्षी पार्टीमा प्रवेश गरेको र यो निर्वाचनमा आफ्नो दाईको पार्टीविरुद्ध काम गर्ने घोषणा गरेका थिए ।

आधुनिक सिंगापुरका संस्थापक लि क्वान युका छोरा ली हसिन याङ आफ्नो पिताको घरलाई लिएर दाइसँग विवादमा उत्रिएपछि पारिवारिक कलहले राजनीतिक रङ्ग लिएको थियो । उनले न्यू प्रोग्रेश सिंगापुर पार्टी (पिएसपी) प्रवेश गरेको पनि जानकारी दिएका थिए ।

लिले आफ्नो दाई लि हसिन लुङको पिपुल्स एक्सन पार्टी (पिएपी)को पनि आलोचना गरेका थिए । उक्त पार्टीलाई उनकै पिता लि क्वान युले सिंगापुर स्वतन्त्र भएपछि १९६५ मा स्थापना गरेका थिए ।

गत वर्ष, हसिन याङले आफ्नो दाजुको पार्टीले बाटो भुलेको बताएका थिए । उनले आफू उक्त पार्टीको सिद्धान्त र मूल्यलाई पछ्याउने प्रतिक्रिया दिएका थिए ।